„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“ შეკრებისა და გამოხატვის შესახებ კანონში  ცვლილებების შესახებ პოზიციას აფიქსირებს და განმარტავს რა საფრთხეების წინაშე დადგება ქვეყანა ცვლილებების მიღების შემთხვევაში. განმარტებაში ვკითხულობთ:

”2025 წლის 3 თებერვალს “ქართული ოცნების” პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტმა ახალ რეპრესიულ საკანონმდებლო პაკეტს დაუჭირა მხარი. აღნიშნული პაკეტი, მათ შორის, ითვალისწინებს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების წინააღმდეგ მიმართულ ცვლილებებს, რომლებიც, კიდევ უფრო ასუსტებს ადამიანის უფლებების დაცვის გარანტიებს. ამ ცვლილებებით:

1. 4-ჯერ იზრდება ადმნისტრაციული პატიმრობის მაქსიმალური ვადა 60 დღემდე (აქამდე ეს ვადა 15 დღე იყო);

2. იზრდება სანქციები საპროტესტო გამოხატვასთან დაკავშირებულ სამართალდარღვევებზე;

3. 173-ე (დაუმორჩილებლობის) მუხლი კიდევ უფრო მძიმე რეპრესიულ იარაღად გვევლინება (აღსანიშნავია, რომ აღნიშნულ მუხლს შსს ისედაც აქტიურად, დაუსაბუთებლად იყენებს დემონსტრანტების წინააღმდეგ), რაც გამოიხატება სანქციების ზრდაში;

4. მტკიცების ტვირთი, რიგ შემთხვევაში, ბრუნდება და ეკისრება პოტენციურ სამართალდამრღვევს. კერძოდ, შეკრებისა და მანიფესტაციის წესის დარღვევასთან დაკავშირებული სამართალდარღვევების მომწესრიგებელი მუხლის (1741 მუხლი) შემადგენლობის ცვლილებით, ხდება, როგორც, სანქციების გამკაცრება, ასევე, სამართალდარღვევათა ნაწილის შსს-ს განსჯადობაში გადატანა. რაც თანმდევი ცვლილებების გათვალისწინებით, ასევე, იწვევს სასამართლოში მტკიცების ტვირთის პოტენციურ სამართალდამრღვევზე დაკისრებას ადამიანის უფლებების სტანდარტის საწინააღმდეგოდ. ეს ცვლილება საგანგაშოა, რადგან, აქამდე სასამართლოში ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეებზე ისედაც ინსტრუმენტალიზებული მართლმსაჯულება, რომელიც შემთხვევათა აბსოლუტურ უმრავლესობაში შსს პოზიციას უჭერდა მხარს, ახლა ფორმალურადაც ამარტივებს, ადამიანის უფლებების საუარესოდ აბრუნებს მტკიცების ტვირთს, და ნაცვლად იმისა, სასამართლოში შსს-მ ამტკიცოს, თუ რატომ არის პირი სამართალდამრღვევი, ადამიანს მოუწევს ამტკიცოს, რატომ არ არის სამართალდამრღვევი.

5. პროტესტის ფორმებზე რეაქციულ რეჟიმში, ხდება ახალი სამართალდარღვევის შემოღება, რომელიც პოლიტიკური თანამდებობის მქონე პირთა მიმართ საპროტესტო და პოლიტიკურ გამოხატვას დაუსაბუთებლად ზღუდავს;

6. პირადი გასინჯვის წესი უარესდება, კერძოდ, ახალი მოწესრიგებით, გასასინჯ პირს აღარ აქვს უფლება, მოიწვიოს მოწმე. მიმდინარე აქციების კონტექსტში ეს არის რეაქციული პასუხი, რომელიც მიზნად ისახავს ფორმალური კანონიერების საფუძველი შეუქმნას უკანონო ჩხრეკის პრაქტიკას.

7. სპონტანური შეკრება/მანიფესტაციის შემთხვევაში, შეტყობინების ფორმა ცვლილებით შემოთავაზებული ნორმით კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით უნდა მოწესრიგდეს. საია მიიჩნევს, რომ თუ შეტყობინების ფორმა არ იქნება მარტივი, ტექნიკური და ბიუროკრატიული ბარიერებისაგან დაცლილი მექანიზმი, შეკრებებისა და მანიფესტაციების კანონში შეტანილი ცვლილებების კვალდაკვალ, მაგალითად, სამართალდამრღვევად შეიძლება მიიჩნიონ დაანონსებული მარშების როგორც ორგანიზატორები, ისე მონაწილეები, იმ მარტივი მიზეზით, თუ წინასწარ არ იქნება შეტყობინება გაკეთებული. ამასთან, თავის მხრივ, ამ შეტყობინების გაკეთების ვალდებულებით, “ქართული ოცნების” რეჟიმისთვის შეცნობადი ხდება ვინ არის კონკრეტული მარშის ორგანიზატორი, რაც გაუადვილებს მათ შემდეგ მის მიმართ რეპრესიული მექანიზმის ამოქმედებას. სხვა კუთხით, ასეთი მარშების შესახებ ინფორმაცია საჯაროა, მათ შორის, ადმინისტრაციული უწყებებისთვის.

8. პრობლმურია, რომ ფართოვდება ორგანიზატორის ცნება, და, იგი განიმარტება, როგორც შეკრების ან მანიფესტაციის ინიციატორი, აგრეთვე პირი, რომელიც ხელმძღვანელობს ან/და სხვაგვარად ორგანიზებას უწევს შეკრების ან მანიფესტაციის ჩატარებას. შესაბამისად, შესაძლოა ორგანიზატორად მიიჩნიონ აქციის აქტიური მონაწილეც “ხელმძღვანელობის ან სხვაგვარი ორგანიზების გაწევის გამო” და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის ის ნორმები, რომლებიც ორგანიზატორის პასუხოსმგებლობას შეეხება, მასზეც გაავრცელონ.

შეკრების თავისუფლების წინააღმდეგ მიმართული ეს ცვლილებებიც დაჩქარებული წესით განიხილება. საქართველოს კანონმდებლობით, კანონპროექტთა დაჩქარებული წესით განხილვა და მიღება გულისხმობს მათ დამტკიცებას პლენარული სხდომების 1 კვირის განმავლობაში. თუმცა იგი კანონშემოქმედების პროცესის მხოლოდ პროცედურული დეტალი არაა. ამ წესით საკანონმდებლო ინიციატივათა განხილვის როგორც რაოდენობრივი, ასევე შინაარსობრივი მაჩვენებელი დელიბერაციული დემოკრატიის ხარისხის არსებითი ინდიკატორია. დაგეგმილი საკანონმდებლო რეგულაციების სიღრმისეული განხილვა, მასში საზოგადოების მაღალი ჩართულობა და მათი მხრიდან კანონების შინაარსზე ზეგავლენის შესაძლებლობა პირდაპირ აისახება მათ ლეგიტიმაციასა და ხარისხზე. კანონშემოქმედებით პროცესში საგამონაკლისო პროცედურების არამიზნობრივად გამოყენება კი სამართლებრივი სახელმწიფოს და სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპებს მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს.

აღსანიშნავია, რომ შეკრებისა და გამოხატვის წინააღმდეგ მიმართული ცვლილებები კოდექსში ასევე დაჩქარებული წესით შევიდა 2024 წლის დეკემბერში. აღნიშნულ ცვლილებებს „ქართული ოცნების“ პარლამენტი კვლავ დაჩქარებული წესით განიხილავს.”

ანგარიშს სრულად შეგიძლიათ გაეცნოთ ორგანიზაციის ვებ გვერდზე.