ფულს, როგორც კაცობრიობის ცივილიზაციის მნიშვნელოვან ელემენტს, ძალიან ხანგრძლივი და საინტერესო ისტორია აქვს. ფულის გაჩენამდე გადახდის საშუალებად გამოიყენებოდა ბუნებრივი გაცვლა — სხვადასხვა ნივთის ან ცხოველის სხვა საჭირო პროდუქტზე.
თუმცა, დროის განმავლობაში საქონლის სახეობების ზრდამ და ზოგიერთი პროდუქტის მალფუჭებადობამ გაცვლითი ოპერაციები მნიშვნელოვნად გაართულა. უფრო და უფრო რთული ხდებოდა ისეთი პარტნიორის მოძებნა, ვისაც მიეღო შემოთავაზებული საქონელი და სანაცვლოდ მისთვისაც სასურველი ნივთი ჰქონოდა.
ამ პრობლემამ ხელი შეუწყო იდეას, რომ არსებობდეს ერთიანი გადახდის საშუალება — ისეთი ღირებულების ერთეული, რომლის სანაცვლოდაც შესაძლებელი იქნებოდა ნებისმიერი საქონლისა და მომსახურების მიღება. სწორედ ასე გაჩნდა ფული.
ფულის ადრეული ფორმები
ათასწლეულების განმავლობაში ფული მნიშვნელოვნად იცვლებოდა და თანამედროვე ფულის ფორმა სრულიად განსხვავდება მისი პირველი პროტოტიპებისგან. თითოეულ ქვეყანაში ფული თავის უნიკალურ ისტორიას ატარებს.
ბრინჯაოს ხანაში ფულის ექვივალენტად მეტალი გამოიყენებოდა. ვაჭრობის განვითარებასთან ერთად გაჩნდა საჭიროება, მეტალი ნომინალიზებულიყო წონისა და ძვირფასი შენადნობების მიხედვით. მოგვიანებით კი ზოდებზე დამღის დასმით ამტკიცებდნენ მათ ნამდვილობას.
მონეტების გაჩენა
ძველი წელთაღრიცხვით VII საუკუნეში ლიდიასა და ჩინეთში ერთდროულად გაჩნდა მონეტები. მცირე ზომისა და დიდი ღირებულების მქონე მონეტებმა სწრაფად ჩაანაცვლეს მძიმე ზოდები და გადაიქცა ანგარიშსწორების მთავარ ერთეულად.
მონეტების გადახდის გარანტორი სახელმწიფო გახდა, რაც ფულს სახელმწიფოს ოფიციალურ ფასიან ნიშნად და მის ეკონომიკურ სისტემასთან განუყოფელ ნაწილად აქცევდა.